Nieuwe taalontwikkeling gespot
Wordt 'na' vervangen door 'naar'?
Deze week geen uitleg of verklaring, maar een observatie en een vraag.
Steeds vaker hoor ik sprekers van het Nederlands ‘naar’ zeggen op plekken waar ik toch echt ‘na’ zou zeggen. Hieronder drie voorbeelden.
1. Tim Hofman [minuut 43:14]
In april ’23, een paar jaar naar dit onderzoek, speelt Feyenoord in de beker in eigen huis tegen Ajax.
2. Josylvio [minuut 1:30]
Vele vellen in de Velar, scotoe staat versteld.
Want hij moet me laten gaan naardat-ie heeft gebeld.
3. Kachelverkoper Annelies van Echteld [minuut 1:47]
Als je deze link aanklikt, hoor je kachelverkoper Annelies van Echteld op minuut 1:47 het volgende zeggen:
Afgelopen twee jaar hebben we piek naar piek gekend.
Nu kun je dit natuurlijk een domme taalfout noemen, maar daar schiet je niet zo veel mee op. Een taalkundige wil het taalgebruik beschrijven, niet voorschrijven.
Helaas is het moderne Nederlands is allesbehalve mijn vakgebied, dus vraag ik me af (a) of jullie dit ook vaker horen, (b) of het al lang aan de gang is, en (c) of jullie een theorie over de oorsprong van dit fenomeen hebben?
Bij Tim Hofman zou het de fonetische invloed van de twee voorgaande woorden kunnen zijn, die allebei op -aar eindigen (paar, jaar). Bij Annelies van Echteld speelt het feit dat je óók van piek naar piek kunt gaan wellicht een rol?
Ik heb deze ontwikkeling nog helemaal nergens beschreven zien worden – ben ik iets op het spoor of is het volslagen onzin?
Aron Groot
Volgende week weer een normaal stukje, beloofd.
Typisch voorzetsels, kunnen nooit stilzetten. Zelfs bij redelijk verwante talen gaan die allerlei verschillende kanten op.
Ik hoor ook vaak NA aanleiding van ipv NAAR aanleiding van. Dat kan zijn omdat de R van NAAR niet goed wordt gehoord en dus niet uitgesproken. Ik dacht aan een soort van hypercorrectie: een R achter NA uitspreken waar het toch echt gewoon. NA moet zijn.
Of een fonetische oorzaak, maar daar ben ik niet helemaal uit nog: door een R achter de A te plakken vloeit het misschien meer. Terwijl ik dit schrijf bedenk ik me dat we bij ‘maar daar’ sneller ‘madaar’ zeggen dat echt ‘maar-daar’. Dus zou je verwachten dat de vervanging van NAAR door NA vaker zou voorkomen dan andersom. Ik hou het daarom nog even op de hypercorrectie…
Interessant verschijnsel!