Taalkundige seizoengids
Eredivisie 2024/25
De Eredivisie is weer begonnen! Daarom presenteer ik hierbij de eerste Taalkundige Seizoengids ooit. Waarin eredivisieclubs eindelijk eens op hun naam beoordeeld worden.
*
Football Clubs
Veruit het minst geïnspireerd is de Football Club (afgekort FC) in combinatie met de stad of streek in kwestie. Dat zijn er een hoop: FC Utrecht, FC Groningen, FC Twente en Almere City FC. Een variant hierop is de sportclub, die opvallend genoeg dan weer met kleine letters wordt afgekort: sc Heerenveen.
**
Combinaties
Ook niet erg origineel: clubnamen die eindigen op het woord Combinatie – meestal omdat ze uit een fusie zijn ontstaan. Die Combinaties kun je weer onderverdelen in twee subcategorieën: acroniemen enerzijds en initiaalwoorden anderzijds. Een acroniem is een afkorting die als één woord wordt uitgesproken. Een initiaalwoord is een afkorting die als de afzonderlijke letters wordt uitgesproken. PEC en NAC zijn acroniemen, RKC is een initiaalwoord. N.E.C is een twijfelgeval.
***
Willem II, PSV, AZ, Go Ahead Eagles
Een aantal clubs vormt een categorie op zichzelf. Genoemd naar een persoon: Willem II. Genoemd naar een bedrijf: PSV. Genoemd naar zowel Alkmaar als de Zaanstreek: AZ. Genoemd naar een volledige, Engelse zin: Go Ahead Eagles.
****
Feyenoord
Feyenoord krijgt vier sterren vanwege zijn eenvoud. Geen FC, geen Combinatie, geen onzin – gewoon de naam van de geboortegrond. Interessant is trouwens dat men het altijd over ‘Fey(e)-noord’ heeft, terwijl we etymologisch gezien met een ‘oord’ te maken hebben. Een “logischere” uitspraak zou dus ‘Feyen-oord’ zijn. Precies dezelfde ontwikkeling hoor je terug in de gebruikelijke uitspraak van bijvoorbeeld ‘Emmeloord’ of ‘Purmerend’.
*****
Uit de klassieke oudheid
Maar de mooiste clubnamen komen natuurlijk uit de klassieke oudheid. Fortuna was de Romeinse godin van het geluk. Sparta was de machtigste stadstaat op de Griekse Peloponnesos.
Bij Ajax ligt het iets ingewikkelder. Er waren namelijk twee Griekse helden die allebei Ajax heetten. Om ze uit elkaar te houden noemde men de ene ‘kleine Ajax’ en de andere ‘grote Ajax’. Ik vermoed zomaar dat de Amsterdamse voetbalclub naar de grote Ajax is genoemd.
Heracles was net als Ajax een Griekse held. Daarom ook de overeenkomende benamingen voor de fans: ‘Heraclieden’ en ‘Ajacieden’. Het achtervoegsel -ied gaat namelijk terug op het Oudgriekse achtervoegsel -ιδης (-idès), dat ‘nakomeling van’ betekende.
Bij de Romeinen heette Heracles trouwens Hercules. Ook daar is een leuke verklaring voor. De oude Grieken stonden in contact met de Noord-Italiaanse Etrusken. Die namen de halfgod Heracles van de Grieken over, maar versimpelden zijn naam tot Hercle. De Romeinen namen Hercle vervolgens weer van de Etrusken over. Maar de Romeinen hadden moeite met de klankcombinatie -cl- en voegden dus een u in. Zo werd Heracles in het Latijn Hercules. Die amateurclub speelt niet in de Eredivisie, maar knikkerde afgelopen jaar wel het grote Ajax uit de KNVB Beker.
Aron Groot
Mijn zwager voetbalde vroeger bij VUC in Den Haag. Hij sprak het uit als het Engelse Fuck. ???
Ik las net dat het om een fusievereniging gaat: 1) Voorwaarts en 2) Utile Dulci Combinatie. Een ongelukkige naam, vind ik het.
Almere City FC probeerde eerst door het leven te gaan als AFC Almere City, maar daar heeft AFC Ajax (gelukkig) een stokje voor gestoken.